CORONAVIRUS (COVID-19) RESOURCE CENTER Read More

Sakit Na Pagkabalisa Sa Mga May Edad
Anxiety Disorders In Adults

Ano ang Sakit Na Pagkabalisa?
What Are Anxiety Disorders?

Karamihan sa atin ay nag-aakalang ang madalas na pagkabalisa at pagkabagabag ay pangkaraniwang bahagi ng ating buhay. Pero, ang taong madalas, sobra at matagal mabalisa ay maaaring may sakit pangkaisipan na tinatawag na Anxiety Disorder o Sakit Na Pagkabalisa. Ang mga sakit na pagkabalisa ay maaaring maging sanhi ng pakiramdam na napupuno ng sobrang pag-aalala, pangangamba, o tensyon, at sobrang takot. Ito ay maaaring lumala kung hindi mabibigyan ng lunas.

Sa ibang tao, ang sakit na pagkabalisa ay nagiging dahilan kung bakit hindi na nila nagagawa ang kanilang mga tungkulin sa bahay, trabaho o eskwela. Ito ay pangkaraniwang sakit pangkaisipan - 19 milyong mga may gulang sa Amerika ang nakakaranas ng paghihirap na dulot ng mga sakit na ito.

May lunas para sa mga sakit na pagkabalisa. Ito ay nagsisimula sa pagkakaroon ng tamang pagsusuri kung anong klaseng sakit na pagkabalisa. Bukod sa pagsusuri ng mga propesyonal sa mga sakit pangkaisipan, minsan ay kinakailangan din ang pagsusuri ng mga doktor upang malaman ang mga pangkatawang sanhi ng mga sintomas.

Ano ang pangkaraniwang uri ng Sakit na Pagkabalisa?
What Are Common Types of Anxiety Disorders?

1. Karaniwang Pagkabalisa
Generalized Anxiety Disorder

Ang mga taong may ganitong sakit ay labis na nag-aalala sa kanyang pamilya, kalusugan, trabaho o ano pa mang bagay kahit na walang dahilan. Sila ay maaaring:

  • Nahihirapang pumigil ng kanilang mga alalahanin
  • Balisa at masungit
  • May mga daing sa katawan, kasama na ang sakit ng ulo, at iba pang karamdaman kahit na walang dahilan
  • Madaling mapagod at hindi makatulog

2. Biglang Pagkatakot
Panic Disorder

Ang sakit na ito ay may sumpong ng biglang pagkatakot na pangkaraniwang nagtatagal ng ilang minuto. Ito ay bigla, masidhi at sobrang takot nang walang dahilan, at maaaring mayroon ng ilan sa mga sumusunod:

  • Pinapawisan ng todo, mabilis ang pulso, panginginig ng katawan
  • Hinihingal sa paghinga, naninikip ang dibdib, nahihilo
  • Sobrang takot mamatay, masiraan ng isip o mawalan ng kontrol
  • Pag-iwas sa lugar o sitwasyon na may kinalaman sa pagkataranta
  • Agoraphobia - sobrang takot na lumabas sa publiko

3. Pobya
Phobias

Ang mga taong may ganitong sakit ay nakakaramdam ng pagkakilabot, pagkataranta at pag-iwas sa mga kinatatakutang bagay o sitwasyon. Sila ay umiiwas sa anumang makakapag-paalala sa kanilang kinatatakutan na maaaring makahadlang sa kanilang trabaho, pamilya at panlipunan. Ang mga pangkaraniwang pobya ay:

  • Takot sa lipunan - ang masidhing takot na mapahiya sa publiko
  • Tiyak na kinatatakutan - masidhing takot sa mga tiyak na bagay o sitwasyon kagaya ng elevator o pagtawid ng tulay.

4. Pamimilit ng Obsesyon
Obsessive-Compulsive Disorder (OCD)

Ang mga taong may OCD ay nakakaranas ng paulit-ulit na obsesyon, kagaya ng hindi mapigilang mga iniisip na nagiging sanhi ng problema at sobrang pag-aalala. Sa pagnanais na mabawasan ang ganitong sobrang pag-aalala, sila ay nagpapakita ng mga paulit-ulit na gawain tulad ng sobra sa karaniwang paghuhugas ng kamay o pagsusuri ng mga bagay. Kadalasan ay alam ng mga taong may OCD na walang kahihinatnan ang kanilang obsesyon pero wala din silang magagawa upang pigilin ito.

5. Post-Traumatic Stress Disorder (PTSD)

Ang sakit na ito ay kadalasang nangyayari sa taong nakakaranas ng sobrang paghihirap tulad ng bagyo o lindol, karahasan, pagpapahirap, pagbubugbog, o panggagahasa. Paulit-ulit na bumabalik sa kanilang isipan ang ganitong mga paghihirap sa pamamagitan ng kanilang panaginip at pangitain. Ito ay nagdudulot ng malubhang problemang pandamdamin, pang-kaisipan at pang-katawan kung patuloy na mahaharap sa mga sitwasyon na makakapag-paalala sa mga kinatatakutang pangyayari. Maaari silang makaramdam ng pamamanhid, walang pakialam, may nerbyos at sobrang mapaghinala. Kadalasan, nahihirapan silang makatulog.

Ano ang sanhi ng sakit na pagkabalisa?
What Causes Anxiety Disorders?

Ang siguradong sanhi ng karamihan sa mga sakit pangkaisipan ay hindi pa talagang naiintindihan. Sa kabuuan, ang sakit pangkaisipan ay resulta ng kombinasyon ng salinlahi, pangkatauhan, at pangkapaligirang kadahilanan. Kadalasan ay may nakaranas sa pamilya ng sakit na pagkabalisa, lalo na ang sakit na obsessive-compulsive.

Paano malulunasan ang sakit na pagkabalisa?
How Are Anxiety Disorders Treated?

Ang sakit na pagkabalisa ay maaaring malunasan ng therapy, paggagamot o kombinasyon nito. Ang dalawang uri ng therapy ay behavior therapy, na nakatuon sa pagbabago ng paniniwala at ugali, at ang cognitive therapy, na nagtuturo na maintindihan ng isang tao at baguhin ang kanilang paniniwala upang mag-iba ang kanilang pananaw sa mga sitwasyong nakakapagbigay ng anxiety sa kanila.

Paano ako makakakuha ng tulong?
How Can I Get Help?

Kung ikaw o isang miyembro ng iyong pamilya ay nakakaranas ng ilan sa mga sintomas ng pagkabalisa, magkonsulta sa inyong pampamilyang doktor para sa nararapat na pagsusuri at lunas.

Ikaw at ang miyembro ng iyong pamilya ay maaaring makatanggap ng tulong mula sa County Mental Health Plan para sa mga problemang kalusugang pangkaisipan. Maaari silang tawagan nang libre 24 na oras araw-araw at meron silang mga espesyalistang maaaring magsuri at umalam ng inyong problema upang mabigyan ng angkop na solusyon. Maaari silang makipag-usap sa wikang gusto ninyo. Ang inyong tawag ay ituturing na kompidensyal o sekreto at ang pagpapagamot ay boluntaryo. Ang kanilang numero ng telepono at mga serbisyo ay matatagpuan sa phone book.

Saan ako makakakuha ng karagdagang impormasyon?
Where Can I Get More Information?

National Institute of Mental Health
(888) 826-9438
http://www.nimh.gov

National Mental Health Association
(800) 969-6642
http://www.nmha.org.

National Alliance for the Mentally Ill
(800) 950-6264
http://www.nami.org.

Anxiety Disorders Association of America
(240) 485-1001
http://www.adaa.org.